Nước whey, nguồn lợi rất lớn trong ứng dụng nuôi ruồi lính đen

Nước whey, nguồn lợi rất lớn trong ứng dụng nuôi ruồi lính đen

Nước whey (còn gọi là huyết thanh sữa) là phần chất lỏng còn lại sau khi sữa được tách đông để làm phô mai hoặc sữa chua. Mặc dù phần lớn protein casein đã bị loại bỏ để tạo đông, trong nước whey vẫn còn rất nhiều dưỡng chất. Thành phần chính còn lại trong nước whey bao gồm:

1. Protein whey (khoảng 0,6 - 0,8%)

Dù phần casein đã tách, whey vẫn chứa các protein hòa tan như:

• β-lactoglobulin (chiếm tỉ lệ cao nhất)

• α-lactalbumin

• Immunoglobulin (kháng thể)

• Albumin huyết thanh bò (BSA)

• Lactoferrin (có tác dụng kháng khuẩn, chống oxy hóa)

2. Đường lactose (khoảng 4,5 - 5%)

Đây là thành phần carbohydrate chính, chiếm tỉ lệ lớn trong whey. Lactose có vị ngọt nhẹ và là nguồn năng lượng.

3. Khoáng chất

• Canxi (Ca)

• Kali (K)

• Magie (Mg)

• Phốt pho (P)

• Natri (Na)

• Kẽm (Zn)

• Và một số vi lượng khác

4. Vitamin

Chủ yếu là nhóm tan trong nước như:

• Vitamin B1, B2, B6, B12

• Acid folic

• Vitamin C

5. Nước (khoảng 93 - 94%)

Nước là thành phần chiếm tỉ lệ lớn nhất trong whey.

Ghi chú:

• Whey có thể chia làm 2 loại:

  • Sweet whey: từ quá trình làm phô mai dùng enzyme (rennet) — giàu protein, ít acid.

  • Acid whey: từ quá trình làm phô mai tươi hoặc sữa chua (dùng acid) — ít protein hơn, chứa nhiều acid lactic và khoáng hơn.

 

 

Nước whey có thể được tận dụng rất hiệu quả trong nuôi ruồi lính đen (Hermetia illucens) – một mô hình sinh thái bền vững đang phát triển mạnh ở Việt Nam. Dưới đây là phân tích cụ thể về ứng dụng của nước whey trong từng giai đoạn nuôi ruồi lính đen:

1. Ủ lên men chất nền nuôi ấu trùng (dòi)

Mục tiêu:

Tạo ra môi trường dinh dưỡng giàu đạm và vi sinh để ấu trùng phát triển nhanh, tăng sinh khối và chất lượng protein.

Cách dùng:

• Trộn nước whey với các loại phế phẩm nông nghiệp (cám gạo, bã đậu, rau hư, vỏ trái cây, bã cà phê, bột ngô…) theo tỷ lệ:

  • Whey tươi : nguyên liệu hữu cơ = 1 : 2 đến 1 : 3

• Ủ kín trong 2–3 ngày (hoặc ủ cùng men vi sinh EM nếu muốn khử mùi nhanh).

• Sau khi nguyên liệu có mùi chua nhẹ, màu ngả nâu, tơi xốp là có thể cho ấu trùng ăn.

Lợi ích:

• Kích thích tăng trưởng: nhờ whey giàu lactose, acid amin và khoáng.

• Cải thiện tỉ lệ chuyển hóa thức ăn (FCR).

• Giảm mùi hôi lên men do whey điều hòa pH và thúc đẩy vi sinh vật có lợi.

2. Kích thích đẻ trứng gián tiếp (thông qua cải thiện dinh dưỡng)

Dinh dưỡng giai đoạn ấu trùng ảnh hưởng lớn đến sức sinh sản của ruồi trưởng thành. Thức ăn được bổ sung whey giúp ấu trùng phát triển đầy đủ, tăng tỷ lệ đẻ trứng.

3. Ủ phân thải từ ấu trùng (frass) làm phân bón

Phân thải từ ruồi lính đen (frass) nếu được ủ cùng whey và vi sinh sẽ:

• Tăng hàm lượng N-P-K dễ tiêu.

• Tạo mùi dễ chịu hơn, dễ đóng bao bán thương phẩm.

• Làm phân bón sinh học hoặc cải tạo đất.

Lưu ý khi sử dụng whey:

• Không dùng whey có muối (nước phô mai có thêm NaCl) vì sẽ gây mặn hóa chất nền, ảnh hưởng ấu trùng.

• Không đổ whey trực tiếp lên ấu trùng → gây quá ẩm, thối rữa.

• Ủ trước hoặc pha loãng kỹ, kết hợp nguyên liệu khô để cân bằng độ ẩm.

Gợi ý công thức ủ thức ăn giàu dinh dưỡng cho ấu trùng:

Thành phần	Tỉ lệ khối lượng
Cám gạo	30%
Rau củ hư băm nhỏ	40%
Nước whey tươi	20%
Bã đậu hoặc xác trà	10%
EM hoặc chế phẩm sinh học	1%

Ủ trong thùng đậy nắp 2–3 ngày → trộn cho đều → cho ấu trùng ăn dần.

 

• #NướcWhey

• #NuôiRuồiLínhĐen

• #RuồiLínhĐen

• #ỨngDụngWhey

• #ChănNuôiSinhThái

• #PhânBónHữuCơ

• #TáiChếPhụPhẩm

• #WheyTrongChănNuôi

• #RuồiLínhĐenViệtNam

• #NôngNghiệpTuầnHoàn

• #WheyForBSF

• #BlackSoldierFly

• #BSFFarming

• #OrganicProteinFeed

• #UpcyclingWhey

• #SustainableFarming

• #BSFCompost

• #InsectFarming

• #CircularAgriculture

• #WheyForLarvae