Kén phơi nắng hoặc hong lửa quá nhiệt trước khi thu hoạch kén sẽ ảnh hưởng như thế nào đến chất lượng tơ và quá trình ươm tơ ?

Kén phơi nắng hoặc hong lửa quá nhiệt trước khi thu hoạch kén sẽ ảnh hưởng như thế nào đến chất lượng tơ và quá trình ươm tơ ?

Kén bị phơi nắng hoặc hong lửa quá nhiệt trước khi thu hoạch (khi nhộng bên trong vẫn còn sống) có thể ảnh hưởng tiêu cực nghiêm trọng đến cả chất lượng tơ lẫn quá trình ươm tơ. Dưới đây là các tác động cụ thể:

 

1. Sự biến tính của sợi tơ

• Nguyên nhân:
  • Nhiệt độ quá cao trước khi thu hoạch làm biến tính protein fibroin và sericin trong sợi tơ.
• Hậu quả:
  • Sợi tơ trở nên giòn, dễ đứt và mất độ dai, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sợi.

 

2. Kén bị co rút và khô cứng

• Nguyên nhân:
  • Nhiệt độ cao làm mất nước đột ngột trong cấu trúc kén.
• Hậu quả:
  • Kén bị khô, cứng, khó kéo tơ, dẫn đến giảm năng suất ươm tơ.

 

3. Ảnh hưởng đến nhộng bên trong kén

• Nguyên nhân:
  • Nhộng bị chết hoặc khô trước khi quay xong kén do nhiệt độ cao.
• Hậu quả:
  • Sợi tơ không hoàn chỉnh, ngắn và đứt đoạn, làm giảm đáng kể lượng tơ thu hồi.

 

4. Sợi tơ không đồng đều về màu sắc

• Nguyên nhân:
  • Ánh nắng mặt trời hoặc nhiệt độ cao gây oxy hóa một phần kén, đặc biệt là vùng tiếp xúc trực tiếp với nguồn nhiệt.
• Hậu quả:
  • Sợi tơ có màu sắc không đồng đều (vàng sậm hoặc nâu ở một số phần), làm giảm giá trị thẩm mỹ.

 

5. Tăng tỷ lệ phế phẩm

• Nguyên nhân:
  • Các phần kén bị cháy sém hoặc mất cấu trúc không thể kéo tơ.
• Hậu quả:
  • Lượng tơ thu được giảm và tỷ lệ phế phẩm tăng cao.

 

6. Khó khăn trong quá trình ươm tơ

• Nguyên nhân:
  • Kén đã bị hư hại trước khi thu hoạch làm cho sericin không còn liên kết tốt, gây rối và đứt sợi khi ươm.
• Hậu quả:
  • Tăng chi phí và thời gian xử lý, giảm hiệu suất sản xuất.

 

7. Tơ kém chất lượng và giá trị thấp

• Nguyên nhân:
  • Sợi tơ ngắn, giòn, không đồng đều và khó nhuộm màu.
• Hậu quả:
  • Tơ chỉ phù hợp làm sản phẩm cấp thấp hoặc tái chế, không đáp ứng yêu cầu của tơ cao cấp.

 

8. Ảnh hưởng đến khả năng bảo quản kén

• Nguyên nhân:
  • Kén khô hoặc cháy sém dễ bị nhiễm nấm mốc nếu không được bảo quản đúng cách.
• Hậu quả:
  • Kén nhanh hỏng và không thể sử dụng cho ươm tơ.

 

Biện pháp hạn chế tác động:

1. Kiểm soát điều kiện phơi/hong trước thu hoạch:
   • Không phơi kén dưới ánh nắng trực tiếp hoặc hong ở nhiệt độ cao khi kén chưa được thu hoạch.
   • Duy trì nhiệt độ dưới 35°C và tránh ánh nắng gắt.
2. Thu hoạch kén đúng thời điểm:
   • Thu hoạch kén ngay sau khi tằm hoàn thành quá trình quay kén để tránh kén bị tác động bởi môi trường bên ngoài.
3. Bảo quản kén sau thu hoạch:
   • Sau khi thu hoạch, bảo quản kén trong môi trường mát mẻ và thoáng khí để tránh nhiệt độ cao gây hư hại.
4. Đào tạo kỹ thuật:
   • Hướng dẫn nông dân về các quy trình phơi và hong kén phù hợp để đảm bảo chất lượng tơ.

 

Kết luận:

Phơi nắng hoặc hong lửa quá nhiệt trước khi thu hoạch kén sẽ làm giảm đáng kể chất lượng tơ và gây khó khăn trong quá trình ươm tơ. Để duy trì năng suất và chất lượng, cần có quy trình thu hoạch và xử lý kén đúng cách, kiểm soát tốt điều kiện nhiệt độ và độ ẩm trong suốt quá trình.